January 10, 2013

Đầy bụng khó tiêu có thể là dấu hiệu của bệnh gan


Đầy bụng khó tiêu có thể chỉ là một biểu hiện của rối loạn tiêu hóa, nhưng cũng có thể báo động về một ổ loét nào đó ở dạ dày, bệnh về gan, và thậm chí về bệnh ung thư.    


Đầy bụng khó tiêu có thể là dấu hiệu bệnh gan
Đầy bụng khó tiêu có thể là dấu hiệu nguy hiểm      

Hầu như ai cũng từng trải qua tình trạng sau khi ăn, thức ăn như nằm yên một chỗ, bụng cứ nằng nặng, có khi còn căng chướng, đau âm ỉ, râm ran... Đó là chứng đầy bụng khó tiêu.  

Bình thường, dạ dày tiết ra acid giúp tiêu hóa thức ăn. Khi acid đã tiết ra mà không có thức ăn, nó sẽ bị tồn đọng và kích thích dạ dày nên bạn có cảm giác đau. Cần lưu ý rằng, niêm mạc dạ dày có thể bị kích thích bởi acid do nó tiết ra nhưng cũng có thể bị kích thích bởi một số loại thuốc, nhất là thuốc kháng viêm không steroid như aspirin, diclofenac, ibuprofen... (thường dùng để giảm đau trong các chứng đau do viêm khớp, thấp khớp). Nguy hiểm hơn, nếu dạ dày bị nhiễm một loại vi khuẩn gọi là Helicobacter pylori thì rất dễ viêm loét.  

Theo thống kê, đầy bụng khó tiêu thường gặp ở nam hơn nữ và cả hai giới đều thường xảy ra tuổi sau 40. Một số yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ này như do tác hại của hút thuốc, tác hại của rượu, stress, có tiền sử loét tiêu hóa, uống thuốc kháng viêm giảm đau dạng không steroid, nhất là khi dùng kéo dài hay liều cao.  

Chứng khó tiêu có thể do loét tiêu hoá gây ra; nhưng bạn cũng có thể bị một ổ loét tiêu hóa mà không có triệu chứng nào cả. Do đó, rất khó xác định sự khác nhau giữa chứng khó tiêu ở người không bị loét với chứng khó tiêu do ổ loét. Đôi khi, ung thư dạ dày cũng có biểu hiện khó tiêu và triệu chứng giống như bị loét. Do vậy, không nên chủ quan và cần tham khảo ý kiến của bác sĩ khi có biểu hiện nói trên.  

Nếu đầy bụng khó tiêu mà kèm theo với các triệu chứng khác như là: nước tiểu sậm màu, phân xám, vàng hoặc bạc màu, bị giãn tĩnh mạch, nôn ói, ói mửa, chán ăn, mệt mỏi, trì trệ và suy nhược . Đây có thể là triệu chứng bệnh lý của gan - một căn bệnh truyền nhiễm khá là nguy hiểm.  

Đa số bệnh nhân bị chứng khó tiêu từng đợt, nhất là khi họ uống nhiều rượu hoặc ăn các thức ăn nhiều chất béo. Nếu triệu chứng nhẹ và có khuynh hướng tự khỏi thì không phải lo lắng gì. Nếu triệu chứng tồn tại dai dẳng, nên đi khám bác sĩ khi có các dấu hiệu như:
    -  Đau nóng rát ở vùng bụng phía trên, ngay dưới xương ức; đau xuyên ra sau lưng. Ăn vào có thể đau nặng lên hoặc giảm đi. Đau không dữ dội gây khó chịu.
    -  Mất cảm giác ngon miệng.
    -  Nôn mửa kéo dài, nôn ra máu hoặc chất như bã cà phê.
    -  Đi tiêu phân đen như hắc ín.
    -  Sút cân trong thời gian ngắn.  
Khi có các triệu chứng “báo động” trên, nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt sẽ giúp tìm ra nguyên nhân gây bệnh; và khi cần thiết sẽ được xử trí cấp cứu kịp thời.


Bệnh truyền nhiễm viêm gan siêu vi b


Viêm gan b có thể coi là một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Viêm gan siêu vi B là một số dạng bệnh viêm gan do virus viêm gan siêu vi B gây ra, bệnh truyền nhiễm theo đường máu và sinh dục lây đến gần 1 phần 3 dân số trên toàn thế giới, nhiều nhất tại các nước đang phát triển.

Bệnh truyền nhiễm viêm gan siêu vi b lây qua đường tình dục
Bệnh truyền nhiễm viêm gan siêu vi b lây qua đường tình dục    

Dịch tễ học  
Tại Hoa Kì: Hằng năm khoảng 200.000 người mới mắc bệnh HBV, khoảng 1-1,25 triệu người có siêu vi trùng viêm gan B trong máu. Bệnh có nhiều hơn ở dân Mĩ gốc Phi, dân Hispanic và người gốc châu Á, một số khác hay bị HBV là dân Eskimo, dân gốc đảo Thái Bình Dương và thổ dân Úc. HBV là nguyên nhân của 5-10% bệnh hoại gan mãn tính và 10-15% ung thư gan. HBV làm khoảng 5.000 người chết mỗi năm, nhiều hơn ở tuổi trên 12 (lí do có lẽ là vì sinh hoạt tình dục bắt đầu nhiều hơn sau tuổi này). các yếu tố nguy cơ khác gồm sử dụng thuốc cocaine và các loại thuốc cấm chích mạch, nhiều bạn tình, li dị, trình độ giáo dục thấp, hoặc có thể do tác hại của rượu bia gây ra.

Phân loại giai đoạn:
1. Viêm gan cấp tính: 
     -  Thời gian ủ bệnh từ 1 - 6 tháng. Một số bệnh nhân có cảm giác như bị cảm nhẹ, đôi khi không biết mình bị HBV. Một số khác bị vàng da, mệt mỏi, đau nhức, buồn ói, chán ăn, sốt nhẹ, biến đổi cảm giác (hiện tượng đặc biệt là người ghiền thuóc lá tự nhiên không thích mùi thuốc lá), đau bụng (dưới sườn bên phải). Những trường hợp bị viêm nặng sẽ đưa đến gan to, ngầy ngật, khó ngủ, mê muội, lãng trí hoặc bất tỉnh.
     -  Biểu hiện lâm sàng: Tăng nhiệt độ, vàng da (1 tuần sau khi bị nhiễm và có thể kéo dài đến 1-3 tháng), gan to, lách to. Hiếm khi thấy bàn tay ửng đỏ hoặc "spider nevi" (mạch máu li ti kết toả thành hình nhện như hoa thị trên da).

2. Viêm gan mạn tính:
    -  Phần lớn khi bị viêm mãn tính cảm thấy bệnh nhân hoàn toàn bình thường. Một số bị viêm mãn tính nặng thì tiếp tục bị các triệu chứng viêm cấp như mệt mỏi, chán ăn, đầy bụng khó tiêu, và suy gan.
    -  Biểu hiện lâm sàng: Gan to, bàn tay ửng đỏ, spider nevi. Khi bị biến chứng xơ gan có thể bị ứ nước trong bụng, vàng da, loãng máu, chảy máu trong dạ dày, tĩnh mạch toả lớn từ rốn (do tăng áp làm giãn tĩnh mạch cửa gan), nam vú lớn như vú nữ, tinh hoàn teo nhỏ (vì gan yếu làm thay đổi cân bằng của các hormone giới tính)

Biến chứng:
   -  Suy gan
   -  Xơ gan
   -  Ung thư gan

December 24, 2012

Củ gừng gió trong điều trị bệnh xơ gan


Củ gừng gió trong điều trị benh xo gan

Gừng gió ngày càng được nhiều bệnh nhân xa gần trong cả nước tìm để điều trị benh xo gan cổ trướng. Khi dùng gừng gió phải có sự chỉ dẫn nếu không, rất dễ nhầm với các cây ngải, nghệ đen, nghệ vàng, riềng...

Củ gừng gió trong điều trị xơ gan

Nhận diện cây gừng gió:

Vào năm 2000, khi hay tin ông Nguyễn Văn Q., sinh năm 1938, ở phường Quang Trung, TP Quy Nhơn, tỉnh Bình Định bị bệnh xơ gan cổ trướng đơn thuần (bụng to như bụng phụ nữ mang thai tháng thứ 8, bè, da niêm mạc vàng nhạc xanh) hết bệnh, chúng tôi rất ngạc nhiên vì đây là trường hợp hy hữu. Qua tìm hiểu được biết ông Q. chữa được bệnh xơ gan cổ trướng bằng cây mai gan và theo ông, đã điều trị benh xo gan cổ trướng bằng cây mai gan không được uống rượu bia, phải ăn nhạt ít muối mắm.

Tôi tìm đọc sách, tài liệu về cây, con thuốc Nam dược của giáo sư, tiến sĩ Đỗ Tất Lợi và của nhiều tác giả khác viết về cây thuốc Việt Nam nhưng không sao tìm ra được lai lịch cây mai gan. Qua tìm hiểu từ thực tế được biết đồng bào dân tộc miền núi gọi cây mai gan là cây ngải xanh. Lật lại tài liệu có cây ngải xanh là tên khác của cây gừng gió (trang 368, Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của GS - TS Đỗ Tất Lợi, NXB Y học, 2004)

Gừng  gió còn có tên khác: riềng gió, ngải xanh, ngải mặt trời, riềng dại; khuhet phtu, brateal, vong atic (Campuchia); ginembrefou (Pháp), phong khương, khinh keng (Tày), gừng dại, gừng giềng. Tên khoa học: Zingber zerumber (L) sm, thuộc họ gừng: Zingiberaceae. Cây cao từ 1 - 1,3m, thân rễ dạng củ phân nhiều nhánh, lúc củ non có màu vàng thơm.

Củ càng già càng to, chắc; trong ruột có màu vàng, có mùi thơm ngọt, dễ chịu. Lá mọc xếp lớp, không cuống, thuôn dài đầu nhọn, phía trên màu xanh lục, hơi nhạt ở phía dưới; bẹ nhẵn, trừ phía trên có lông...; cụm hoa dài 30 - 60 cm, phủ đầy vẩy, mép có mang lông hoa hình trứng mọc thẳng từ thân rễ thường có màu lục, khi già màu hồng đỏ đài và tràng màu trắng cánh môi màu vàng nhạt. Quả nang hình bầu dục, hạt màu đen, có áo hạt mềm màu trắng, mùa có hoa vào tháng  5 - 6. Cây gừng gió mọc hoang ở khắp nơi, chịu đất ẩm ướt - mát, bìa rừng, ven suối, đất núi rậm. Có thể trồng trong chậu kiểng để nơi râm mát ở gia đình, thuộc loại cây cảnh đẹp.


Một vài công dụng khác của gừng gió:

Phân tích về dược lý trong củ gừng gió có nhiều tinh dầu, dầu béo và nhựa. Trong tinh dầu có 13% các monoterpen và nhiều sesquiterpen, trong đó humulen chiếm 27%; monocyclic, sesquiterpen seton, zerumbom 37,5%.

Gừng gió có vị đắng, cay, tính ấm có tác dụng táng phong hàn, giảm đau, trị ứ huyết, chứng trúng gió, chóng mặt nôn nao ngất xỉu, quan trọng hơn là tác dụng tẩy độc, bồi dưỡng sau sinh, kích thích tiêu hóa, ăn ngon, ngủ tốt, da dẻ hồng hào... Thân rễ gừng gió 20 - 30g, rửa sạch giã nhỏ thêm ít rượu chắt nước uống chữa trúng gió bị ngất, lấy bã chưng nóng xoa xát khắp người trị chứng tê chân lạnh.

Thường dùng thân rễ thái mỏng ngâm trong rượu với liều 40 - 50g tươi hay sấy khô trong một chai nước 650 ml, ngâm trong thời gian 15 - 20 ngày, gạn xác lấy nước uống mỗi ngày 3 ly nhỏ như khai vị rất tốt với những bệnh nhân suy dinh dưỡng (trừ xơ gan cổ trướng). Thân rễ gừng gió giã nát cùng với lá chàm mèo, đắp làm thuốc cầm máu vết thương. Zerambom, thành phần chính của tinh dầu gừng gió ức chế sự phát triển của Micrococus Pyogenes Var, Aureus và Mycobacterium, Tusberculosis.

Củ cây gừng gió có tác dụng trong điều trị xơ gan cổ trướng đơn thuần, nghĩa là không có viêm gan siêu vi B, C dương tính, và loại trừ ung thư gan. Mặt khác trong bệnh lý về nội khoa, ngoài việc chẩn đoán dựa vào lâm sàng, sinh học, siêu âm, nó còn dựa trên cơ địa của mỗi người, có người chịu, có người không. Do đó vẫn phải thận trọng khi tìm chọn cây thuốc, tránh việc dùng thang thuốc thiếu khoa học.

Xem thêm:

December 20, 2012

Món ăn điều trị bệnh xơ gan



Người mắc benh xo gan nên chú ý trong khi ăn uống

Theo y học cổ truyền, benh xo gan thuộc bệnh danh “cổ trướng, chứng  tích”. Chế độ ăn uống sẽ có tác dụng hỗ trợ trong điều trị bệnh. Dưới đây là cách chế biến một số món ăn dùng cho người xơ gan theo lương y Quốc Trung.
1. Cá trạch nấu đậu phụ
+ Nguyên liệu: Cá trạch 400g, đậu phụ 200g, cùng các gia vị.
+ Cách chế biến: Cá trạch bỏ mang và ruột, rửa sạch, cho vào nồi cùng 200g đậu phụ, cho lượng nước vừa đủ, nấu chín, nêm nếm gia vị vừa dùng. Món này có tác dụng bổ trung ích khí, tốt cho việc thanh trừ thấp nhiệt, thích hợp với người xơ gan có các triệu chứng: vàng da, vàng mắt, trướng bụng.

2. Cá chép nấu vỏ hồ lô

Cá chép nấu vỏ hồ lô

+ Nguyên liệu: Một con cá chép, 1 vỏ hồ lô (quả bầu eo) lâu năm, đậu đỏ hạt nhỏ 50g.
+ Cách chế biến: Cá chép bỏ mang đánh vảy, bỏ ruột, cho vào nồi hầm cùng với vỏ hồ lô và đậu đỏ, nêm nếm gia vị vừa dùng. Ăn ngày 1 lần, có tác dụng hỗ trợ điều trị xơ gan ở người có các triệu chứng: bụng to, sắc mặt sạm đen, tay chân lạnh, hoặc phù chi dưới, đi tiêu lỏng.

3. Trứng gà nấu kỷ tử
Trứng gà nấu kỷ tử

+ Nguyên liệu: Kỷ tử 30g, mạch đông 10g, cùng 4 cái trứng gà, và 50g thịt chân giò heo, tinh bột, đường và các gia vị.
+ Cách chế biến: Mạch đông rửa sạch cho vào nước đun sôi rồi vớt ra. Trứng gà đánh đều hấp cách thủy, để nguội cắt thành miếng. Thịt chân giò rửa sạch thái nhỏ cho vào trộn đều với tinh bột, đường rồi cho vào chảo dầu nóng, đảo cho chín, bỏ kỷ tử, trứng đã thái, mạch đông vào xào cùng, nêm gia vị vừa dùng.

Cafe giúp giảm bệnh xơ gan


Cafe giúp giảm nguy cơ mắc bệnh xơ gan

Bệnh nhân viêm gan C uống đều đặn hơn 2 tách cà phê mỗi ngày sẽ giảm được bệnh xơ gan, tờ The Times of India đưa tin. Các chuyên gia thuộc Học viện Quốc gia bệnh tiểu đường, tiêu hóa và thận (Mỹ) mới tiến hành một nghiên cứu và nhận thấy đưa vào cơ thể 308 mg caffeine mỗi ngày có tác dụng chữa bệnh đối với người mắc bệnh viêm gan C.
Cafe giúp giảm nguy cơ mắc bệnh xơ gan

Nhóm nghiên cứu đã dựa trên dữ liệu về tiêu thụ caffeine trong hơn 2 năm của các bệnh nhân ở khoa gan Viện Y tế Quốc gia Mỹ. Những người tham gia vào cuộc nghiên cứu cho thấy uống hơn 2 tách cà phê, tương đương 308 mg caffeine đưa vào cơ thể, và được duy trì hằng ngày có tác dụng rõ rệt trong việc giảm bệnh xơ gan.