Tế bào gốc tủy đã trừ được HIV

Các bác sĩ Mỹ vừa cho biết có lẽ không còn phát hiện HIV ở hai bệnh nhân sau khi họ được ghép tế bào gốc tủy xương để điều trị ung thư.

Cả hai bệnh nhân được điều trị tại Boston đã sử dụng thuốc dài ngày để kiểm soát HIV. Hai người được cấy tế bào gốc sau khi phát triển bệnh ung thư hệ bạch huyết.

Tiến sĩ Timothy Henrich từ trường Y khoa Harvard cho biết các bác sĩ không còn tìm thấy bằng chứng nhiễm HIV ở hai bệnh nhân nam từ sau khi họ được cấy ghép tế bào gốc.

Tiến sĩ Henrich công bố phát hiện trên tại một hội nghị của Tổ chức Phòng chống AIDS ở Kuala Lumpur nhưng ông cho rằng còn quá sớm để khẳng định HIV đã biến mất khỏi cơ thể cả hai bệnh nhân trên.

Tuy nhiên, ông Henrich cho biết một bệnh nhân đã không sử dụng thuốc chống retrovirus trong 15 tuần và bệnh nhân kia đã ngừng liệu pháp này cách đây 7 tuần.

Hồi tháng 7/2012, tiến sĩ Henrich lần đầu tiên thông báo không còn phát hiện HIV ở hai bệnh nhân nam sau khi điều trị cấy ghép tế bào gốc. Tuy nhiên, tại thời điểm đó hai bệnh nhân vẫn đang sử dụng thuốc điều trị HIV.

“Tiến sĩ Henrich đang lập ra một lãnh địa mới trong nghiên cứu loại trừ HIV,” ông Kevin Robert Frost, giám đốc điều hành Quỹ Nghiên cứu AIDS, cơ quan tài trợ nghiên cứu, đánh giá.

Phát hiện đã mở ra hi vọng về phương pháp điều trị HIV, loại vi-rút nguy hiểm hiện ảnh hưởng tới 34 triệu người trên toàn thế giới. Tuy nhiên, các chuyên gia trong ngành kêu gọi cần thận trọng trước khi thực hiện thêm nghiên cứu chuyên sâu hơn.

Áp dụng liệu pháp tế bào gốc không được xem là một lựa chọn khả thi trong điều trị đại trà vì chi phí cực kỳ cao. Mặc dù vậy, các ca mới đây có thể mở ra con đường mới cho cuộc chiến chống căn bệnh thế kỷ.

Hai ca mới đây đều giống trường hợp ông Timothy Ray Brown, người được gọi là ‘bệnh nhân Berlin’. Ông Brown đã trở thành người đầu tiên không còn phát hiện thấy HIV sau khi được cấy ghép tủy xương điều trị bệnh bạch cầu vào năm 2007. Thế nhưng giữa các ca có những điểm khác biệt quan trọng.

Trong khi bác sĩ của ông Brown sử dụng tế bào gốc từ người hiến tặng có biến thể gen hiếm gặp ‘CCR5 delta 32’ khiến cho người bệnh hầu như kháng HIV, hai bệnh nhân Boston được cấy tế bào gốc không có biến thể gen này.

Tiến bộ khoa học kể từ khi HIV được phát hiện lần đầu cách đây 30 năm khiến cho loại vi-rút nguy hiểm không còn là án tử hình với những người nhiễm phải. Hơn nữa, thuốc chống retrovirus để điều trị AIDS có thể kiểm soát HIV trong hàng thập kỷ.

Tuy nhiên, nhiều người không được điều trị sớm bằng liệu pháp chống retrovirus. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) kêu gọi phát thuốc cho bệnh nhân nhanh hơn sau khi có kết quả xét nghiệm dương tính với HIV.

Hiện tại, các nhà khoa học Úc cho rằng họ lạc quan vì đã tìm ra cách giúp thêm hàng triệu người được tiếp cận với thuốc điều trị retrovirus.

Các nhà khoa học Úc đã phát hiện một loại thuốc mà với liều dùng hàng ngày thấp hơn nhưng có hiệu quả tương đương và giá thành rẻ hơn nhiều so với liều điều trị hiện nay.

Xem thêm: công dụng tế bào gốc

Lần đầu tiên tạo ra gan người từ tế bào gốc

Lần đầu tiên các nhà khoa học tạo ra gan người bằng tế bào gốc được lấy từ da và máu, điều này có vai trò quan trọng để thực hiện thí nghiệm cấy ghép trên các cơ quan khác trong tương lai.

Các nhà nghiên cứu thực hiện việc tái tạo gan trong phòng thí nghiệm

Thí nghiệm được thực hiện bởi các nhà khoa học Nhật Bản. Họ cho biết có thể sẽ mất thêm 10 năm nữa mới đưa thí nghiệm này vào đời sống để điều trị cho các bệnh nhân, và mở đường cho những bước tiến quan trọng trong tương lai khi thí nghiệm trên các cơ quan khác.

Nhóm khoa học Nhật Bản, tại Đại học quốc gia Yokohama thực hiện ghép tế bào gốc đa năng vào loài chuột. Sau đó họ nhận thấy các mạch máu của tế bào gốc con người kết nối được với các mạch máu trên cơ thể chuột thí nghiệm, và bắt đầu thực hiện nhiều chức năng của các tế bào gan trong con người trưởng thành.

Tạp chí Natura dẫn lời các nhà khoa học Nhật cho biết: “Theo tìm hiểu của chúng tôi, đây là báo cáo đầu tiên cho thấy, một cơ quan chức năng của con người được tạo thành từ tế bào gốc đa năng”.

Dù không tham gia trực tiếp vào nghiên cứu, Malcolm Allison, chuyên gia về tế bào gốc tại Đại học Queen Mary ở London, Anh cho biết thí nghiệm trên sẽ cung cấp những khả năng mới trong việc tạo ra gan nhỏ từ tế bào da của người chết.

Tế bào gốc có hai loại là tế bào gốc phôi và tế bào gốc đa năng, thường được lấy từ da hoặc máu. Các nhà nghiên cứu trên thế giới đã nghiên cứu tế bào gốc từ nhiều nguồn khác nhau trong một thập kỷ qua với hy vọng sẽ tận dụng khả năng biến đổi của tế bào gốc thành nhiều loại tế bào khác để điều trị một loạt các vần đề về sức khỏe.

Takanori Takebe, trưởng nhóm nghiên cứu của Nhật Bản rất phấn khích với sự thành công của nghiên cứu. Ông cho biết, trong tương lai họ sẽ nghiên cứu tương tự trên các cơ quan khác như tuyến tụy và phổi.

Chris Mason, một chuyên gia về y học tái tạo tại Đại học London cho biết, thí nghiệm của nhóm khoa học Nhật Bản có thể được sử dụng trong việc cải thiện phát triển thuốc.

Tháng 5 năm ngoái, các nhà nghiên cứu người Anh cũng tạo thành công tế bào tim từ tế bào da để một ngày nào đó có thể sử dụng điều trị suy tim.

Thành lập trung tâm công nghệ gen và tế bào gốc

Nắm bắt được tiềm năng phát triển của Công nghệ sinh học nói chung và của Công nghệ gen nói riêng, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec (Tập đoàn Vingroup) đang tích cực hướng tới thành lập Trung tâm Công nghệ gen và Tế bào gốc nhằm nhanh chóng đưa các tiến bộ về di truyền và tế bào gốc ứng dụng vào thực tế lâm sàng.

Ngày nay, việc giải mã toàn bộ hệ gen của người đã được chứng minh là đem lại khả năng chẩn đoán và điều trị bệnh tương đối chuẩn xác bằng các thuốc đặc trị cho từng cá nhân dựa trên thông tin di truyền, mặc dù thông tin di truyền cá nhân hay còn gọi là y học cá nhân hóa với điều trị bệnh vẫn còn trong giai đoạn đầu nhưng hứa hẹn rất nhiều tiềm năng.

Để giúp đưa thông tin về các tiến bộ trong khoa học công nghệ gen và các ứng dụng của công nghệ gen vào lĩnh vực y học cá nhân hóa đến gần hơn với các bác sĩ Việt Nam, vừa qua, Vinmec đã tổ chức Hội thảo về Công nghệ gen với chủ đề “Những tiến bộ di truyền mới nhất trong chẩn đoán chua benh ung thu và chẩn đoán trước sinh” với sự có mặt của khách mời chính là PGS.BS Christian Macedonia từ trường đại học Johns Hopkins (Hoa Kỳ). Đây cũng là một trong những hoạt động tiền đề của Vinmec nhằm hướng tới thành lập Trung tâm Công nghệ gen và Tế bào gốc.

PGS.BS Christian Macedonia thuyết trình tại hội thảo

Hội thảo đã thu hút sự tham gia đông đảo của bác sĩ đến từ các khoa Sản, Nhi, Ung bướu, Huyết học, Đa khoa của nhiều bệnh viện cũng như Bộ môn di truyền học của trường Đại học Khoa học tự nhiên hay trường Đại học Y của nhiều tỉnh thành như Hà Nội, Thái Bình, TP.HCM, Thái Nguyên, Huế... 

Tại hội thảo, PGS Christian Macedonia đã cung cấp cái nhìn tổng thể về các tiến bộ khoa học trong lĩnh vực nghiên cứu hệ gen, ngoại di truyền và khoa học liên ngành với những nội dung đang rất được giới y học quan tâm như: Những quan điểm cũ và mới về Hệ Gen; Sự sai lầm về khái niệm “junk DNA”; Y học cá nhân hóa và ứng dụng của các công nghệ nghiên cứu hệ gen thế hệ mới; Khoa học hệ thống và khoa học gen; Chẩn đoán sớm không xâm nhập (NIPD)…

PGS.BS Christian Macedonia tham gia khám cho một phụ nữ tại Vinmec.

Đặc biệt, PGS Christian Macedonia cho biết điều trị ung thư bằng y học cá nhân hóa có những lợi thế như hiệu quả hơn, độc tính ít hơn, ít tác dụng phụ hơn… và ông cũng khẳng định: “Chúng ta đang trong thời kì Y học di truyền. Các thông tin có được từ các nghiên cứu tổng thể về hệ gen sẽ đa dạng hơn, phức tạp hơn nhưng hiệu quả hơn so với những phương pháp cũ. Những phát minh mới này sẽ giúp ngành y tập trung vào việc chữa bệnh riêng cho từng cá nhân hiệu quả nhất. Tuy nhiên, hiện tại, chi phí cho các phương pháp này khá cao nên chỉ những nơi có cam kết chắc chắn hoặc đáp ứng được yêu cầu về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị hiện đại thì mới có thể nghiên cứu hệ gen và ứng dụng vào điều trị bệnh”.

Nhận định về chủ đề này, Giáo sư Nguyễn Thanh Liêm, Giám đốc Bệnh viện Vinmec cho biết: "Nghiên cứu tổng thể về hệ gen cho những người bị các bệnh như bệnh di truyền, bệnh ung thư, tiểu đường, tim mạch... sẽ giúp hiểu rõ hơn về cơ chế phân tử gây bệnh, đồng thời giúp phát hiện các chỉ thị phân tử hỗ trợ chẩn đoán và điều trị bệnh.”

Có thể thấy Y học cá nhân hóá là một lĩnh vực y sinh đang nổi lên, nhờ sử dụng hồ sơ di truyền cá nhân để định hướng, đưa ra các quyết định về phò̀ng ngừa, chẩn đoán và điều trị bệnh. Thông tin về hồ sơ di truyền của bệnh nhân có thể giúp bác sĩ kê đơn thuốc, liệu pháp đú́ng và chữa bệnh nhờ sử dụng liều lượng và chế độ thí́ch hợp. Đây có thể coi là một tiến bộ về di truyền và tế bào gốc và Vinmec hội tụ đầy đủ các yêu cầu về cơ sở vật chất hiện đại, nhân sự giỏi để có thể thành lập Trung tâm Công nghệ gen và Tế bào gốc để nghiên cứu và ứng dụng vào thực tế lâm sàng.

Xem thêm: ghép tế bào gốc

Ung thư gan ở Tân Long không phải do tình trạng ô nhiễm gây nên

Qua kết quả điều tra sơ bộ, Trung tâm Y tế dự phòng Đồng Tháp kết luận: Việc Nhà máy Thép Miền Tây gây ô nhiễm không khí và nguồn nước đang được các cơ quan chức năng điều tra làm rõ.

Nhà máy Thép Miền Tây

Tuy nhiên, ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước không liên quan đến viêm gan, ung thư gan do siêu vi B, C của các ca tử vong tại ấp Tân Thạnh, xã Tân Long, huyện Thanh Bình; không có dấu hiệu tăng cao bất thường về tử vong do ung thư gan, bệnh xơ gan và không có dấu hiệu tăng cao bất thường về tỷ lệ dương tính với virus viêm gan siêu vi B, C.

Cụ thể, theo sơ đồ số ca chết do xơ gan, ung thư gan 5 năm gần đây cho thấy, trên địa bàn ấp xảy ra 11 trường hợp tử vong do mắc 2 bệnh này, trong đó năm 2009 có 1 trường hợp, 2010 có 4 trường hợp, năm 2011 và 2012 có 5 trường hợp, 4 tháng đầu năm 2013 có 1 trường hợp.

Về đánh giá hiện trạng môi trường tại khu vực ấp Tân Thạnh, theo kết quả phân tích chất lượng môi trường nước ngầm của Viện Pasteur, Viện Vệ sinh y tế công cộng TP.HCM, những năm trước đây các giếng nước ngầm vùng này có nhiễm Asen khá cao. Theo kết quả quan trắc môi trường nước mặt, nước ngầm tại xã Tân Long, từ năm 2009 đến tháng 4/2013, chất lượng nước mặt tại các điểm quan trắc đều bị ô nhiễm hữu cơ và vi sinh, hầu hết các chỉ tiêu phân tích đều vượt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt.

Tuy nhiên, các chỉ tiêu về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, Asen đều không phát hiện; kết quả quan trắc nước giếng đều bị nhiễm vi sinh, Asen nhưng theo báo cáo của UBND xã Tân Long, hiện nay các giếng này không còn sử dụng.

Trước đó, như Báo Đồng Tháp đã đưa tin, Nhà máy Thép Miền Tây thành lập và đi vào hoạt động từ năm 2009 đến nay được đặt tại ấp Long Hòa, huyện Chợ Mới, An Giang hoạt động trong lĩnh vực sơ chế sắt thép phế liệu. Khoảng cách từ Nhà máy thép này (được đặt cạnh bờ sông Tiền phía An Giang) đến các hộ dân tại ấp Tân Thạnh khoảng 400m (cách 1 con sông).

Theo phản ánh của người dân, đồng thời qua khảo sát thực tế của ngành chức năng, từ khi hoạt động, Nhà máy Thép Miền Tây hoạt động có thải khói, bụi, bốc mùi bay lan qua vùng dân cư khu vực ấp Tân Thạnh, nhất là vào mùa gió tây nam và có xả nước thải màu đen từ nhà máy ra sông Tiền làm ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân nơi đây và làm người dân hoang mang vì nghĩ rằng nhiều trường hợp bệnh, tử vong trên địa bàn ấp có liên quan đến khói bụi và nước thải từ Nhà máy Thép Miền Tây.

Thời gian tới, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Tháp tiếp tục phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh An Giang và các ngành liên quan, UBND huyện Thanh Bình để điều tra, làm rõ tình trạng ô nhiễm môi trường tại Nhà máy Thép Miền Tây.

Đồng thời kiến nghị Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh An Giang xử lý nghiêm (nếu có vi phạm) và yêu cầu Nhà máy phải thực hiện đầy đủ các biện pháp bảo vệ môi trường và xử lý chất thải đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường trước khi thải ra môi trường; tiếp tục quan trắc, giám sát chất lượng môi trường khu vực xã Tân Long, nếu có dấu hiệu bất thường sẽ báo cáo UBND tỉnh, đồng thời kiến nghị, đề xuất biện pháp khắc phục kịp thời.

Xem thêm: bai thuoc chua benh gan

Dinh dưỡng cũng là nguyên nhân gây ung thư gan

Dinh dưỡng chiếm khoảng 35% trong các nguyên nhân gây ung thư. Nhiều bệnh ung thư có liên quan đến dinh dưỡng như ung thư thực quản, ung thư dạ dày, đặc biệt là ung thu gan, ung thư đại trực tràng, ung thư vòm mũi họng, ung thư vú, ung thư nội tiết...

Những thức ăn hun khói có thể bị nhiễm benzopyrene dễ gây ung thư

Mối liên quan giữa dinh dưỡng với ung thư được thể hiện ở hai khía cạnh chính: trước hết là sự có mặt của các chất gây ung thư có trong các thực phẩm, thức ăn; vấn đề thứ hai có liên quan đến sinh bệnh học ung thư là sự hiện diện của các chất đóng vai trò làm giảm nguy cơ sinh ung thư (vitamin, chất xơ...) đồng thời sự mất cân đối trong khẩu phần ăn cũng là một nguyên nhân sinh bệnh.

Các chất gây ung thư chứa trong thực phẩm, thức ăn:

Nitrosamin và các hợp chất N-nitroso khác, là những chất gây ung thư thực nghiệm trên động vật. Những chất này thường có mặt trong thực phẩm với một lượng nhỏ. Các chất nitrit và nitrat thường có tự nhiên trong các chất bảo quản thịt, cá và các thực phẩm chế biến. Tiêu thụ nhiều thức ăn có chứa nitrit, nitrat có thể gây ung thư thực quản, dạ dày. Những nghiên cứu đã chỉ ra rằng, các loại thực phẩm ướp muối, hay ngâm muối như cá muối có hàm lượng nitrosamin cao. Các nước khu vực Đông Nam Á thường tiêu thụ loại thực phẩm này có liên quan đến sinh bệnh ung thư vòm mũi họng. Các nhà khoa học Nhật Bản chỉ ra việc tiêu thụ nước mắm, chứa một hàm lượng nitrosamin cao, liên quan đến ung thư dạ dày.

Aflatoxin sinh ra từ nấm mốc Aspergillus flavus. Đây là một chất gây ung thư gan, bệnh phổ biến ở các nước nhiệt đới. Nấm mốc này thường có trong các loại ngũ cốc bị mốc, nhất là lạc mốc.

Sử dụng một số phẩm nhuộm thực phẩm có thể gây ung thư, như chất paradimethyl amino benzen dùng để nhuộm bơ thành “bơ vàng” có khả năng gây ung thư gan. Tại một số nước, việc sử dụng các phẩm nhuộm thức ăn cũng như các chất phụ gia được kiểm duyệt rất nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn thực phẩm. Các thực phẩm có chứa các dư lượng, tàn tích của các thuốc trừ sâu, không chỉ có thể gây ngộ độc cấp tính mà còn có khả năng gây ung thư.

Một số cách nấu thức ăn và bảo quản thực phẩm có thể sẽ tạo ra chất gây ung thư. Những thức ăn hun khói có thể bị nhiễm benzopyrene. Việc nướng trực tiếp thịt ở nhiệt độ cao có thể sẽ tạo ra một số sản phẩm có khả năng gây đột biến gen.

Khẩu phần bữa ăn đóng vai trò quan trọng trong gây bệnh ung thư nhưng ngược lại, có thể lại làm giảm nguy cơ gây ung thư. Có mối liên quan giữa bệnh ung thư đại trực tràng với chế độ ăn nhiều mỡ, thịt động vật. Chế độ ăn mỡ, thịt gây ung thư qua cơ chế làm tiết nhiều axít mật, chất ức chế quá trình biệt hóa của các tế bào niêm mạc ruột.

Trong hoa quả và rau xanh chứa nhiều vitamin và chất xơ, các chất xơ làm hạn chế sinh ung thư do chất xơ thúc đẩy nhanh lưu thông ống tiêu hóa, làm giảm thời gian tiếp xúc của các chất gây ung thư với niêm mạc ruột, mặt khác bản thân chất xơ có thể gắn và cố định các chất gây ung thư để bài tiết theo phân ra ngoài cơ thể. Các loại vitamin A, C, E làm giảm nguy cơ ung thư biểu mô, ung thư dạ dày, ung thư thực quản, ung thư phổi... thông qua quá trình chống ôxy hóa, chống gây đột biến gen.

Xem thêm: cach dieu tri ung thu gan