Chế độ ăn của người bị bệnh xơ gan

Chế độ ăn của người bị benh xo gan

Trong chế độ ăn của người mắc benh xo gan nên thay bơ động vật bằng bơ thực vật.

Bơ thực vật

Xơ gan là gian đoạn cuối của các quá trình bệnh lý mạn tính ở gan, với nhiều biến chứng trầm trọng, có thể đe dọa mạng sống. Tuy khó chữa khỏi hẳn nhưng việc phát hiện để điều trị sớm, tránh những lao động nặng nhọc và tuân theo một chế độ ăn uống hợp lý có thể giúp bệnh nhân cải thiện các triệu chứng và phòng ngừa biến chứng.

Theo Giáo sư Phạm Hoàng Phiệt, Chủ nhiệm Bộ môn Gan, Đại học Y Dược TP HCM, nếu gan bị hư hại, các tế bào gan sẽ dần dần được thay thế bằng chất xơ. Chất xơ được tạo ra ngày càng nhiều sẽ làm thay đổi hoàn toàn cấu trúc của gan và người ta gọi đó là benh xo gan.

Hai nguyên nhân quan trọng nhất gây xơ gan là bệnh viêm gan do virus (đặc biệt là viêm gan B và C) và rượu. Bệnh còn có thể xảy ra khi bị suy tim kéo dài, tắc mật lâu ngày, dùng dài hạn các loại thuốc độc cho gan hoặc do một số bệnh lý rối loạn bẩm sinh của cơ thể… Nhiều trường hợp không tìm được nguyên nhân.

Trong giai đoạn đầu, bệnh nhân thường không có triệu chứng gì rõ rệt, chỉ cảm thấy mệt mỏi, không làm việc được lâu, chán ăn, buồn nôn và sợ một số thức ăn chứa nhiều dầu mỡ, có cảm giác đầy bụng sau khi ăn. Đôi khi bệnh nhân thấy đau tức vùng dưới sườn phải. Sự suy giảm chức năng gan xuất hiện khi bệnh tiến triển nặng hơn. Bệnh nhân thấy bụng ngày càng to ra do ứ nước mà người ta gọi là cổ trướng hoặc báng bụng.

Người bị benh xo gan nên ăn uống như thế nào?

- Tuyệt đối không uống rượu.

- Cân đối giữa các thành phần như chất đường, chất béo, chất đạm, rau và trái cây.

- Bệnh nhân bị bụng báng phải hạn chế ăn muối, nước tương, nước mắm, chao và tất cả những thức ăn có vị mặn. Lượng muối natri không vượt quá 1.000 mg mỗi ngày, tương đương khoảng 2,5 g muối ăn.

- Hạn chế ăn những thức ăn đóng hộp, thức ăn chế biến sẵn và những thức ăn bán ngoài hàng ăn vì chúng chứa nhiều muối và nhiều bột ngọt. Nên nhớ rằng, bột ngọt cũng có nhiều muối natri trong đó.

- Uống khoảng 1-1,5 lít nước mỗi ngày.

- Nên tránh ăn mỡ động vật, bơ mà thay bằng dầu hoặc bơ thực vật.

- Người bị xơ gan có nhu cầu về chất đạm tương tự như người bình thường. Trung bình người lớn cần mỗi ngày khoảng 1 g protein cho mỗi kg cân nặng, nghĩa là một người nặng 50 kg cần khoảng 50 g protein. Những thức ăn có nhiều chất đạm là thịt và các sản phẩm chế biến từ thịt (chứa 20% protein), cá (20%), trứng (13%), ngũ cốc (10%), sữa (3%). Khi bệnh nhân xơ gan bị lơ mơ hay hôn mê, phải ngưng ăn chất đạm hoàn toàn.

- Rau và trái cây tươi là nguồn cung cấp vitamin và các khoáng chất rất cần thiết cho cơ thể và hoạt động của gan.

Để phòng benh xo gan, nên hạn chế uống rượu và tiêm phòng viêm gan B, (cần tiêm sớm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ). Đối với những người đã bị viêm gan B hoặc C mạn tính, cần theo dõi định kỳ 3 hoặc 6 tháng một lần để phát hiện và điều trị sớm những trường hợp viêm gan đang tiến triển, nhằm hạn chế các biến chứng nặng như xơ gan và ung thư gan. Cần theo dõi sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị sớm các bệnh lý gây viêm gan do các nguyên nhân khác như suy tim, tắc mật.

Xem thêm:
tac hai cua ruou | benh truyen nhiem | day bung kho tieu | te bao goc la gi | ghep te bao goc | ung thu gan la gi 

Dấu hiệu bệnh xơ gan

Dấu hiệu sớm của benh xo gan

Đau ở hạ sườn phải, bụng trướng nhẹ, giãn các vi mạch ở cổ, mặt... có thể là các dấu hiệu đầu tiên của benh xo gan. Các biểu hiện này thường không điển hình, lại mờ nhạt nên rất dễ bị bỏ qua.

Hình ảnh gan bị xơ

Benh xo gan gặp ở cả người lớn và trẻ em. Đây là bệnh tiến triển từ từ, khi có triệu chứng rõ ràng thì bệnh đã rất nặng với nhiều biến chứng nguy hiểm, việc điều trị sẽ gặp nhiều khó khăn. Chính vì vậy, cần phải phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.

Trước khi bị xơ gan, hầu hết bệnh nhân đều mắc các bệnh lý gan mật như viêm gan do virus, nghiện rượu. Xơ gan tiến triển thành 2 giai đoạn chính:

Giai đoạn sớm (tiềm ẩn): 

Các triệu chứng của bệnh rất nghèo nàn. Người bệnh chỉ thấy hơi đau ở hạ sườn phải, bụng trướng nhẹ, xuất hiện sự giãn các vi mạch ở cổ, mặt... Nhiều trường hợp không có các triệu chứng lâm sàng, người bệnh vẫn lao động, học tập bình thường. Giai đoạn này có thể chỉ vài tuần, có khi kéo dài vài tháng, thậm chí vài năm. Vì không có biểu hiện rõ rệt nên người bệnh chủ quan, không đi khám, không có chế độ ăn uống sinh hoạt hợp lý. Nhiều người vẫn dùng rượu bia, thuốc lá, sử dụng những chất không có lợi cho gan... làm cho bệnh càng có cơ hội bùng phát mạnh ở giai đoạn tiếp theo.

Giai đoạn muộn (mất bù): 

Có nhiều triệu chứng rõ rệt nên bệnh nhân mới đi khám. Biểu hiện rõ rệt nhất là suy gan và tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Tình trạng xơ hóa làm chức năng gan suy giảm, dẫn đến mệt mỏi, chán ăn, gầy sút, rối loạn tiêu hóa, ăn không tiêu, sợ mỡ, rối loạn đại tiện. Bên cạnh đó, bệnh nhân dễ bị chảy máu dưới da và niêm mạc, như chảy máu cam, chảy máu chân răng. Một số trường hợp da sạm đen do lắng đọng sắc tố hoặc vàng mắt, vàng da kèm theo ngứa, nhất là trường hợp xơ gan do ứ mật.

Phù là một triệu chứng nổi bật của bệnh nhân xơ gan. Lúc đầu là phù hai chi dưới, về sau gan suy nhiều có thể bị phù toàn thân. Ngoài ra, xơ gan cũng ảnh hưởng đến chức năng nội tiết của cơ thể. Nam giới có biểu hiện giảm ham muốn tình dục, teo tinh hoàn, vú to ra. Nữ giới rối loạn kinh nguyệt hoặc mất kinh.

Tình trạng tăng áp lực tĩnh mạch cửa thường biểu hiện bằng hiện tượng tuần hoàn bàng hệ. Lúc đầu, các tĩnh mạch nổi lờ mờ ở vùng mũi ức và hạ sườn phải, sau đó phát triển rõ dần, có khi nhìn thấy từng búi tĩnh mạch nổi lên. Lúc này, bệnh nhân có thể bị trĩ nội, trĩ ngoại, xuất huyết tiêu hóa do vỡ các tĩnh mạch ở thực quản và dạ dày. Tăng áp lực tĩnh mạch cửa làm cho bệnh nhân bị cổ trướng, bụng trương phình. Chọc hút dịch cổ trướng thường có màu vàng, nếu có màu hồng thì có thể xơ gan đã bị ung thư hóa.

Khi đã có những biểu hiện của giai đoạn muộn thì gan không còn cơ hội phục hồi nữa. Lúc này, bệnh rất ít đáp ứng điều trị, có đến 60% tử vong trong năm đầu tiên, trên 80% tử vong trong vòng 2 năm và chỉ 6% sống quá 3 năm. Bệnh nhân tử vong vì những biến chứng như: nhiễm khuẩn, chảy máu tiêu hóa và hôn mê gan.

Xem thêm: tac hai cua ruou | benh truyen nhiem | day bung kho tieu | te bao goc la gi | ghep te bao goc | ung thu gan la gi

Đầy bụng khó tiêu có thể là dấu hiệu nguy hiểm

Day bung kho tieu có thể là dấu hiệu của một căn bệnh nguy hiểm

Triệu chứng này có thể chỉ là một biểu hiện của rối loạn tiêu hóa, nhưng cũng có thể báo động về một ổ loét nào đó ở dạ dày, thậm chí về bệnh ung thư. Hầu như ai cũng từng trải qua tình trạng sau khi ăn, thức ăn như nằm yên một chỗ, bụng cứ nằng nặng, có khi còn căng chướng, đau âm ỉ, râm ran... Đó là chứng day bung kho tieu.

Chứng đầy bụng khó tiêu

Bình thường, dạ dày tiết ra acid giúp tiêu hóa thức ăn. Khi acid đã tiết ra mà không có thức ăn, nó sẽ bị tồn đọng và kích thích dạ dày nên bạn có cảm giác đau. Cần lưu ý rằng, niêm mạc dạ dày có thể bị kích thích bởi acid do nó tiết ra nhưng cũng có thể bị kích thích bởi một số loại thuốc, nhất là thuốc kháng viêm không steroid như aspirin, diclofenac, ibuprofen... (thường dùng để giảm đau trong các chứng đau do viêm khớp, thấp khớp). Nguy hiểm hơn, nếu dạ dày bị nhiễm một loại vi khuẩn gọi là Helicobacter pylori thì rất dễ viêm loét.

Theo thống kê, day bung kho tieu thường gặp ở nam hơn nữ và cả hai giới đều thường xảy ra tuổi sau 40. Một số yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ này như hút thuốc, uống nhiều rượu, stress, có tiền sử loét tiêu hóa, uống thuốc kháng viêm giảm đau dạng không steroid, nhất là khi dùng kéo dài hay liều cao.

Chứng khó tiêu có thể do loét tiêu hoá gây ra; nhưng bạn cũng có thể bị một ổ loét tiêu hóa mà không có triệu chứng nào cả. Do đó, rất khó xác định sự khác nhau giữa chứng khó tiêu ở người không bị loét với chứng khó tiêu do ổ loét. Đôi khi, ung thư dạ dày cũng có biểu hiện khó tiêu và triệu chứng giống như bị loét. Do vậy, không nên chủ quan và cần tham khảo ý kiến của bác sĩ khi có biểu hiện nói trên.

Đa số bệnh nhân bị chứng khó tiêu từng đợt, nhất là khi họ uống nhiều rượu hoặc ăn các thức ăn nhiều chất béo. Nếu triệu chứng nhẹ và có khuynh hướng tự khỏi thì không phải lo lắng gì. Nếu triệu chứng tồn tại dai dẳng, nên đi khám bác sĩ khi có các dấu hiệu như:

- Đau nóng rát ở vùng bụng phía trên, ngay dưới xương ức; đau xuyên ra sau lưng. Ăn vào có thể đau nặng lên hoặc giảm đi. Đau không dữ dội gây khó chịu.

- Mất cảm giác ngon miệng.

- Nôn mửa kéo dài, nôn ra máu hoặc chất như bã cà phê.

- Đi tiêu phân đen như hắc ín.

- Sút cân trong thời gian ngắn.

Khi có các triệu chứng “báo động” trên, nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt sẽ giúp tìm ra nguyên nhân gây bệnh; và khi cần thiết sẽ được xử trí cấp cứu kịp thời.

Xem thêm:
tác hại của rượu | bệnh truyền nhiễm | tế bào gốc là gì | ghép tế bào gốc | ung thư gan là gì

Cách chuẩn đoán ung thư gan

Ung thu gan la gi?

Ung thư gan là chỉ khối u ác tính xuất hiện ở gan, độ tuổi trung bình hay mắc ung thư gan là 44 tuổi. Ung thư gan nếu không chữa trị kịp thời hay lựa chọn phương pháp không thích hợp thì chỉ sống kéo dài được nửa năm. Giai đoạn đầu của ung thư gan không có biểu hiện gì rõ ràng, một khi phát hiện ra đã thuộc giai đoạn giữa hoặc cuối, vì thế việc chẩn đoán ra ung thư gan đúng lúc là hết sức quan trọng.

Chuẩn đoán ung thư gan

Cách chuẩn đoán ung thư gan?

1.Chụp CT

Những năm gần đây, kiểm tra CT là cách thường dùng để chẩn đoán ung thư thư gan, nó thể hiện rất rõ ràng độ lớn nhỏ và hình thái, số lượng cùng vùng biên. Ngoài ra, dựa vào phân tích hình ảnh có thể tái hiện lại kết cấu bên trong gan, để xác định chính xác mối quan hệ của mỗi huyết quản với khối u.

2.Chụp cộng hưởng từ

Phương pháp này thích hợp cho chẩn đoán ung thư gan ở tình trạng nhẹ, giúp chẩn đoán các khối u gan lành tính chuyển ác tính, phương pháp này là phương pháp bổ sung cho chẩn đoán bằng CT.

3.Chỉ số AFP

Về lâm sàng, AFP là cách thường dùng trong chẩn đoán ung thư gan, nó vừa đơn giản lại thực dụng. Những bệnh nhân mắc viêm gan mang độc tính thì rất dễ mắc ung thư, AFP cũng tăng cao, nhưng không phải bệnh nhân ung thư gan nào AFP cũng tăng cao hết. Do đó những bệnh nhân viêm gan mà có chỉ số AFP ở mức bình thường cũng không được chủ quan.

4.Siêu âm

Thông thường thì siêu âm thường dùng để theo dõi sau điều trị và kiểm tra thông thường đối với các loại bệnh, phương pháp này dùng trong chẩn đoán ung thư gan có thể thấy rõ kích thước cũng như hình thái của khối u, có giá trị trong việc chẩn đoán tính chất của khối u gan.

Chuyên gia của bệnh viện ung bướu Hiện Đại Quảng Châu cảnh báo : chẩn đoán ung thư gan phải đến bệnh viện chính quy, mới có thể bảo đảm tính an toàn và hiệu quả của việc kiểm tra.

Xem thêm: tác hại của rượu | bệnh truyền nhiễm | day bung kho tieu | tế bào gốc là gì | ghép tế bào gốc | benh xo gan

Ghép tế bào gốc cho bệnh nhân ung thư máu

Ghép tế bào gốc là gì? Ghép tế bào gốc cho bệnh nhân ung thư máu.

Ghép tế bào gốc đồng loại thành công cho bệnh nhân Hoàng Thị Diệu Thuần bị ung thư máu vào ngày 9/11 tại Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương.

Chữa ung thư máu bằng cách ghép tế bào gốc

Đây không phải là ca ghép tế bào gốc đầu tiên tại Viện Huyết học truyền máu Trung ương. Tuy nhiên, đây là ca bệnh đặc biệt phức tạp do người bệnh đã điều trị thời gian dài; mức độ phù hợp gene là 5/6 không phải tối ưu, nguy cơ gây thải ghép về sau, chưa kể bệnh nhân có virus viêm gan C, nguy cơ biến chứng sau ghép cao, tổn thương gan.

Tháng 9/2005, khi Thuần bắt đầu vào đại học cũng là thời điểm cô phát hiện bệnh. Trải qua 7 năm điều trị nhưng không có kết quả. Đặc biệt, có 2 năm điều trị bằng thuốc nhắm đích Gleevee, phương pháp điều trị hiện đại nhất hiện nay nhưng vẫn không có tác dụng.

Tình trạng bệnh của Thuần có thể có hi vọng khi áp dụng phương pháp ghép tế bào gốc. Anh trai của cô cũng sẵn sàng hiến tế bào gốc nhưng chỉ số hòa hợp giữa người cho và người nhận chỉ đạt 5/6, chưa phải là chỉ số lý tưởng cho việc phép, cùng với sự tiến triển bệnh không khả quan, lại mang virus HCV.

Theo bác sĩ của Viện huyết học truyền máu Trung ương, với bệnh nhân ung thư máu, miễn dịch cơ thể giảm, đặc biệt khi điều trị ghép thì lại dùng hóa chất cao, mạnh nên sức đề kháng giảm, gần như bằng không, trong khi virus viêm gan C thì chỉ chờ cơ hội khi cơ thể yếu thì phát triển, hoạt động trở lại, nếu hoạt động khi đang trong giai đoạn ghép thì tiên lượng rất xấu, gần như tỷ lệ tử vong lên đến 100%.

Dù vậy Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương (Hà Nội) đã quyết định thực hiện ca ghép tế bào gốc cho bệnh nhân vào giữa tháng 9/2012.

ThS. Võ Thị Thanh Bình, Trưởng khoa Ghép tế bào gốc cho biết, sau 15 ngày, kết quả xét nghiệm cho thấy xuất hiện các mảnh ghép mới, theo dõi tiếp sau 1 tháng thì các xét nghiệm tủy đều cho kết quả khả quan: Các chỉ số tế bào máu đã trở lại gần như bình thường, đặc biệt xét nghiệm về tổn thương di truyền như cấy nhiễm sắc thể tủy PH1 âm tính, sinh học phân tử PCR gene bệnh âm tính...-

Trong quá trình phẫu thuật, bệnh nhân gặp một số tác dụng phụ như nôn liên tục, men gan tăng; nhiễm trùng miệng họng nên ăn uống khó khăn, phải ăn chế độ mềm và nuôi dưỡng bằng đường tĩnh mạch… Đến nay, bệnh nhân đã hoàn toàn lui bệnh và đang trong giai đoạn hồi phục sức khỏe.

Ngày 9/11, Hoàng Thị Diệu Thuần được xuất viện và được hướng dẫn theo dõi. Như vậy, bước đầu ca ghép tế bào gốc này đã thành công.

Được biết, chi phí thực hiện ghép ca ghép tế bào gốc tại Việt Nam khoảng 12.000-13.000 USD. Trong khi đó nếu điều trị ở nước ngoài thì sẽ mất 110.000-150.000 USD.

Từ năm 2006 đến nay, Viện Huyết học truyền máu Trung ương đã thực hiện trên 50 ca ghép tế bào gốc tự thân và đồng loại trong một số bệnh ung thư máu. Tỉ lệ thành công đạt trên 75%.

Xem thêm: tác hại của rượu | bệnh truyền nhiễm | ghép tế bào gốc | day bung kho tieu | ung thu gan la gi | benh xo gan